Krimgebirge

S Krimgebirge (ukr. Кримскі Гори, Krymski Hory; russ. Крымские Горы, Krimskije Gori; krimtat. Yaila) isch e Bergzug, wo sich im Süde vo de Krim öber de Chüste vom Schwarze Meer erhebt. De höchst Berg isch de Roman-Kosch (1545 m).

Geografii & Wetter

De Bergzug bistoot us drai Bergchettine und isch öppe 150 km lang und fallt im Südweste stail is Meer ab und werd gege Oste nidriger. Im Norde gönd d Berge und d Hügel langsam i d Krimsteppe öbere.

Di südlich Bergchetti verlauft entlang a de Südchüste vo Sewastopol bis uf Feodosija und isch gchennzaichnet dör höchi Berge, so de Aj-Petri (1243 m), de Roman-Kosch (1545 m), de Tschatyr-Dag (1527 m) und de Demerdschi (1239 m) und dör wiiti Hoochebine, wo Jaila (krimtat. yaila »Alp, Bergwaid«) gnennt werded.

Di mittleri Bergchetti goot vo Sewastopol bis uf Starij Krim und isch gchennzaichnet dör Tafelberge, wo bis zu 700 Meter höch sind. I de Antiki und im Mittelalter sind uf e paarne vo dene Städt entstande, so Eski-Kermen, Mangup-Kale, Tschufut-Kale oder Kyz-Kermen. Di vile Hööline hend scho ee und jee as Woonhööline oder Ställ tienet, die grössere sind zu Höölechlöster oder Höölechile uusbaut woore, di bikanntiste sind Uspenskij, Tepe-Kermen, Katschi-Kalon.

Di nördlich Bergchetti goot vo Sewastopol bis uf Simferopol und bistoot aigetli numeno us Hügel, wo nöd höcher as 340 Meter sind.

Wege de Höchi bildet d Berge e Wetterschaide. De Chüstestraife im Süüde het e milds mediterrans Klima, zudem hebet d Berge de chalti Nordwind im Winter ab, drum hend sich dai meriri Kurort bildet, wie Jalta, Aluschta oder Sudak. I de nördliche Berg- und Hügelzone isch s Wetter füecht und gmässigt, d Steppe degege het typisches troches kontinentals Klima. De Rege wo i de Berge fallt, versickeret rasch im poröse Gstai und chunnt den i regeärmere Piet as Quellwasser wider före. De grössti Fluss isch de Salgir, wo dör di nördlich glegni Steppe flüsst.

Wertschaft

D Waidene oder d Jaila im Krimgebirge sind früener wichtig för d Veezucht gsii. Doch well di vile Herde d Vegetation abgfresse hend, isch e grosse Tail zum Jaltaer Naturschutzpiet erchlärt wore, wo s Waide nömm erlobt isch. Hüt werd s Krimgebirge immer mee touristisch erschlosse.

Gschicht & Bivölkerig

Im Krimgebirge hend i de Antiki d Taurer glebt und drum isch es vo de Grieche Taurischi Berge (altgriech. Ταυρικὰ ὂρεα, Taurika orea) gnennt wore. Im Verlauf vo de Zitt sind si vo de Skythe us de Steppe assimiliert wore und denn Skythotaurer gnennt wore. Im 4. Joorhundert hend sich d Krimgote niderloo und ufeme Tafelberg im mittlere Krimgebirge d Stadt Dory (h. Mangup-Kale) ggründet. Si sind erst i de Noizitt völlig assimiliert wore, no im 16.Jh. hend si Krimgotisch und Griechisch gredt.

Bis zu de Annektierig vo de Krim dör Russland ane 1783 isch d Südchüste di maist Zitt vo Fremde Herrscher abhängig gsii. I de Antiki vo de Grieche, im Mittelalter vo de Genuese und abem 17.Jh. vo de Osmane. D Tatare sind nu nodisno vo de Steppe her i d Berge drunge und d Tatarisierig vo de Berg- und Chüstebiwoner (krimtat. Tat) isch nu langsam fortgschritte.

Bis is 20.Jh. het drum s Krimgebirge au e ethnischi und kulturelli Grenze bildet, im Norde hend tatarischi Steppevölker glebt, wo Muslim gsii sind, im mittlere Krimgebirge isch d Bivölkerig völlig gmischt gsii, muslimischi Tatare, christlichi Grieche und Gote, dezue no jüdischi Karaime, wo i stadtäänliche Sidlige glebt hend. A de Chüste sind groossi is aktuelle Weltgschee iibundni Städt gsii, wo sich vili Kulturnatione mit Iihaimische vermischt hend: Genuese, Grieche, Armenier und Türke.

Weblink

Commons: Krimgebirge – Sammlig vo Multimediadateie