Պալատին բլուր (լատին․՝ Collis Palatium or Mons Palatinus, իտալ.՝ Palatino) Հռոմի յոթ բլուրներից կենտրոնականն է, և քաղաքի անտիկ մասերից մեկը։ Բարձրությունը 40 մետր է Հռոմի ֆորումից[3]։ Բլրի մի կողմից երևում է ֆորումը, մյուս կողմից՝ Մեծ Կրկեսը։ Պալատին բառի ստուգաբանությունը նմանեցվում է այլ լեզուներում համանուն բառին (իտալ.՝ palazzo, ֆր.՝ palais, գերմ.՝ Palast).
Ըստ Տիտոս Լիվիոսի[4] (Ք.ա. 59-17 թթ.) Պալատին բլուրն իր անվանումը ստացել էր հին Պալլատինիում քաղաքում Արկադիացիների հաստատումից հետո։ Ավելի հավանական է, որ առաջացել է palātum "palate" գոյականից։ Էննիուսը գործածել է բառը որպես «դրախտ», և հնարավոր է, որ բառը կապված լինի էտրուսկերեն «երկինք» բառի հետ՝ falad[5]: Պալատ բառը Palatium-ի հիմքն է։
Ըստ հռոմեական դիցաբանության Պալատին բլուրը այն քարայրի վայրն է, որտեղ Հռոմուլոսին և Հռեմոսին գտել է Լուպա գայլը։ Ըստ այս լեգենդի արքայի հովիվ Ֆաուստուլը գտնում է երեխաներին, իսկ նրա կինը՝ Ակկա Լարենցիան խնամում է նրանց։ Երբ Հռոմուլոսը և Հռեմոսը մեծանում են, նրանք վերադառնում են Ալբա Լոնգ, որտեղ իմանում են իրենց ծննդյան գաղտնիքը։ Նրանք սպանում են Ամուլիուսին և երկուսով որոշում կառուցել նոր քաղաք Տիբեր գետի ափերին։
Հռեմոսն ընտրում է Ավենտին բլուրը, իսկ Հռոմուլոսը պնդում է, որ քաղաքը կառուցեն Պալատին բլրի վրա։ Այսպիսով եղբայրների միջև վեճ է ծագում, ինչի պատճառով Հռոմուլոսը սպանում է Հռեմոսին։ Հռոմուլոսը զղջում է, որ սպանեց եղբորը, և հիմնադրում է քաղաք, որին տալիս է իր անունը (լատ.՝ Roma) և դառնում արքա։ Քաղաքի հիմնադրման տարեթիվն է համարվում մ.թ.ա. 753 թվականի ապրիլի 21-ը, երբ Պալատինի բլրի շուրջ գութանով փորվել է ակոսը, որը սահմանում էր քաղաքի սահմանը։
Հռոմն ունի իր սկզբնաղբյուրները Պալատինի վրա։ Պեղումները ցույց են տվել, որ մ.թ.ա. 10-րդ դարից սկսած մարդիկ ապրել են այստեղ։ Ըստ Լիվիոսի սաբինների և ալբանների Հռոմում հաստատվելուց հետո, բնիկ հռոմեացիները ապրել են Պալատինի վրա[6]։ Շատ հարուստ հռոմեացիներ Հանրապետության տարիներին (մ.թ.ա. 509 – մ.թ.ա. 44 թթ.)ունեին իրենց ռեզիդենցիաներն այնտեղ։ Կայսրության ընթացքում (մ.թ.ա. 27 – 476 թթ.) մի քանի կայսրեր ապրել են այնտեղ։ Փաստացի Օգոստոսի (մ.թ.ա. 27 – 14 թթ.), Տիբերիոսի (14 – 37 թթ.) և Դոմիցիանոսի (81 – 96 թթ.) պալատները դեռևս կարելի է տեսնել։ Օգոստոսը իր պալատի կողքին կառուցել է նաև Ապոլլոնի տաճարը։ Պալատին բլուրը նաև Լուպերկալիաներ փառատոնի (փետրվարի 15-ին) անցկացման վայրն է եղել։
Կառույցը, որ ենթադրվում է, որ Օգոստոսի կնոջ Լիվիայի (մ.թ.ա. 58 – 29 թթ.) բնակավայրն է եղել, ներկայումս վերանորոգվում է։ Դրա կողքին է գտնվում Կիբելայի տաճարը, որը լիարժեք պեղված և հանրության առաջ բաց չէ։ Տաճարի ետևում, այսպես կոչված, Տիբերիուսի տունն է։ Դեպի Հռոմի ֆորում է նայում Փլավիոսի պալատը, որը կառուցվել է Փլավիոսներ գերդաստանի կառավարման շրջանում (69 – 96 թթ.) (Տիտոս Փլավիոս Վեսպասիանոս (69–79 թթ.), Տիտոս (79–81 թթ.) և Դոմիցիանոս (81–96 թթ.))։ Պալատը ընդլայնվել և փոփոխվել է մի քանի կայսրերի կողմից։ Մեծ Կրկեսից տեսանելի պալատի մեծ մասը նախաձեռնվել է կայսր Սեպտիմիոս Սևերոսի օրոք (146–211 թթ.)։ Պալատին բլուրը ներկայումս բացօթյա թանգարան է։
Իտալիա[1]
.jpg)
